Kiersztejnowie

Ostatnio udostępnione na portalu stare zdjęcie z właścicielami Fabryki Maszyn Rolniczych Janem i jego synem Dominikiem Kiersztejnami pośród pracowników przypomniało mi również o innych Kiersztejnach.
W galerii powinniśmy posiadać zdjęcia z zakładu fotograficznego Dominika Kiersztejna ( ur.1889 - zm.1963).

Natomiast Zbigniew Kiersztejn (ur. 2.05.1926 r . w Jędrzejowie, zm. 17.03.2016 r. w Łodzi )został reżyserem i scenarzystą, twórcą popularnych PRL-owskich filmów oświatowych i dokumentalnych.



Pytanie skierowane przede wszystkim do żyjącej rodziny, ale jeśli ktoś inny pamięta też proszę o podanie rozwiązania zagadki :
czy Zbigniew ( reżyser) był synem Dominika ( fotografa)?

Oto właśnie dzięki fotografii w galerii rodzi się szansa, by krótki wpis na liście przedsiębiorstw działających w Jędrzejowie w 1929 r. z tłumaczeniem na j.francuski pod hasłem: Żelazo- odlewnie ( fondeurs en fer) : Kiersztajn J. ul.Klasztorna nabrał życia:

www.andreovia.pl/Book/A-00116.pdf

Czy ktoś z Was powie, gdzie dokładniej mieściła się owa odlewnia?

Reklama Odlewni Żelaza,Metali i Warsztatów Mechanicznych zamieszczona w Księdze adresowej RP z 1925 roku informuje, że " firma egzystuje od 1895 roku"

Witam serdecznie wszystkich Andreovian!
Pozwoliłem sobie zmienić tytuł, bo prawidłowe nazwisko mojego pradziadki Jan i Dziadka Dominika to Kiersztejn.
Niektórzy członkowie rodziny po II wojnie posługiwali się również nazwiskiem Kiersztajn np moja Mama i brat Dziadka Stanisław. Innych form pisowni nie było. Dziwi mnie bardzo zniekształcone nazwisko Kiersztein na obrazku (chyba nie było wówczas w Jędrzejowie drugiego zakładu fotograficznego prowadzonego przez D.Kierszteina?):
andreovia.pl/galeria/picture.php?/279/ta...ygnatury_i_pieczecie
Mam kilka fotografii z sygnaturami dziadka i zawsze widnieje na nich poprawne nazwisko Kiersztejn.
Oczywiście odmiany pisowni tego niemieckiego? skandynawskiego? żydowskiego? nazwiska pojawiły się podczas zaborów, gdzie w oficjalnych dokumentach najczęściej pisano je cyrylicą jako: Киршмейнъ (pismo odręczne) i Кирштейнъ (druk). Podejrzewam, że mogło przejść kilka spolszczeń i zruszczeń i na odwrót. Nie wiem do tej pory jaka była pierwotna wersja pisowni. Ślad urywa się w Choroszczy, skąd pochodził prapradziadek Karol Kiersztejn.
Oczywiście Zbigniew, czyli mój wujek był synem Dominika. Dominik miał zakład fotograficzny i był jednocześnie absolwentem (technik mechanik) słynnej szkoły Wawelberga w Warszawie:
pl.wikipedia.org/wiki/Szko%C5%82a_Wawelberga_i_Rotwanda
która wówczas miała status szkoły średniej. Jako mechanik pomagał swojemu ojcu w prowadzeniu Fabryki Maszyn Rolniczych.

Krajanka napisał:

Oto właśnie dzięki fotografii w galerii rodzi się szansa, by krótki wpis na liście przedsiębiorstw działających w Jędrzejowie w 1929 r. z tłumaczeniem na j.francuski pod hasłem: Żelazo- odlewnie ( fondeurs en fer) : Kiersztajn J. ul.Klasztorna nabrał życia:

www.andreovia.pl/Book/A-00116.pdf

Czy ktoś z Was powie, gdzie dokładniej mieściła się owa odlewnia?

Reklama Odlewni Żelaza,Metali i Warsztatów Mechanicznych zamieszczona w Księdze adresowej RP z 1925 roku informuje, że " firma egzystuje od 1895 roku"

Też mam z tym problem - liczę na Andreovian. Na zdjęciu znajduje się kawałek muru fabrycznego:
andreovia.pl/galeria/picture.php?/3901/tags/13-praca_zaklady
Podobno po fabryce nie został już żaden ślad, a może jednak ktoś pomoże w lokalizacji zakładu?
W spisie telefonicznym z 1929 roku zakład jeszcze istniał, ale to były chyba ostatnie lata.
w załączeniu fragment spisu telefonów z kilkoma abonentami z Jędrzejowa.

W książce "Jędrzejów dawny i niedawny" podane jest "Jan Kiersztejn i Kliszewski w pobliżu stacji kolejowej założyli gisernię". Natomiast Gazeta Kielecka z 1896 roku zamieściła taki artykuł "W pobliżu st. Jędrzejów przy szosie łączącej stacyję z miasteczkiem, dwaj przemysłowcy z Warszawy Kierszteiu i Kliszewski, wznieśli gisernię, w której przygotowują różne części maszyn, nagrobki, kraty i inne odlewy żelazne".

Tu widać niezbyt rzetelną prace dziennikarską. Takiego zniekształcenia nazwiska Dziadka jeszcze nie widziałem. Dołączam do kolekcji . Poprawnie jest oczywiście w książce "Jędrzejów dawny i niedawny" czyli Kiersztejn.

Z tych dwóch informacji i mapy z 1915 można przypuszczać, że fabryka znajdowała się może tu:

Witam pięknie! Mamy więc odpowiedź na pierwsze pytanie i brzmi TAK, czyli Zbigniew był synem Dominika.
A teraz trudniejsze pytanie o lokalizację zakładu, na które odpowiedź przybliżyła się dzięki markowi112 i Maciejowi. Brawo.

Tymczasem odniosę się do rozmaitych wersji nazwiska, prawidłowej ( obowiązującej w XIX i XX w.) i mniej doskonałej, a nawet przekręcanej.
Znalazłam w pracy Józefa Szymańskiego ,Indygenat czy nobilitacja, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Historia 26(240) 191-198, 1992 r. wersję KIRSTEIN.
Chodzi o nobilitacje Jana i Samuela Kirsteinów z 1578 r.
Oczywiście, to jest zaledwie przypuszczenie, że chodzi o tych samych rodowców, ale kuszące, prawda?
Temuż należy przypisać moją pomyłkę w pisowni nazwiska. Niemniej bardzo za nią przepraszam.

Wszystko możliwe, może pierwowzorem był Kirstein, ale bardziej przychylałbym się do Kirchstein. Fonetycznie brzmi bardzo podobnie do Kiersztejn. Oznacza wiśniowy (czereśniowy?) kamień lub pestkę.

Wróćmy na chwilę do topografii i przypuszczalnej lokalizacji fabryki (otworzonej w 1895 r. w warunkach konkurencji z funkcjonującą od 1873 r. fabryką maszyn rolniczych Józefa Kabzińskiego).
Skoro atelier fotograficzne Dominika Kiersztejna mieściło się przy ul.Klasztornej nr 18, przypuszczam, że choćby dla wygody mógł ulokować je niedaleko,
a nawet w miejscu tejże. Zwyczajowo zakłady fotograficzne mieściły się w miejscu zamieszkania fotografa.
Ponieważ konkurent, Józef Kabziński w 1907 r. z powodów osobistych zamknął zakład i wystawił na sprzedaż zabudowania fabryczne , więc przez kolejne lata ( o czym świadczą np. wpisy w przedwojennych książkach telefonicznych czy reklamy) zapotrzebowanie na maszyny rolnicze i części do nich realizowała z powodzeniem fabryka Kiersztejnów.
Jak długo jednak trwała ich jędrzejowska hossa i dlaczego zrezygnowali (?) z dotychczasowej aktywności? Dokąd stąd wyjechali ?