Nauczyciele

Nauczyciele - czas na wspomnienia.

Proponuję temat: napiszcie coś o swoich nauczycielach - tych pisanych z DUŻEJ LITERY, ale też tych, którzy nie byli dla nas autorytetami (w tym drugim przypadku sadzę, że warto podpisać się nazwiskiem).


To już rok jak Pani DANUTY STRUSKIEJ nie ma wśród nas.

pierwsza dwója, pierwsza uwaga w dzienniczku - a tak naprawdę... cudowne wspomnienia.

DZIĘKUJĘ

Aż drżę, bo nie znałam osobiście tej polonistki. Słyszałam o niej tylko. Jest na paru zdjęciach z wojny i powojennych w galerii.
Nie podpisana imieniem i nazwiskiem, więc niedługo zostałaby być może całkiem zapomniana. Uczyła w Jędrzejowie młodzież na tajnych kompletach. Niemcy wysłali ją do obozu w Ravensbruck, a tam, co zdumiewa, nie zaprzestała działalności pedagogicznej:

www.ravensbruck.pl/pl/ciekawostki/tajne-...olek-w-kl-ravensbrck

Schorowana wróciła do Jędrzejowa, by przy boku dra Artymiaka uczestniczyć w odbudowie Liceum Pedagogicznego. Wyjechała wreszcie do Otwocka, szukać pomocy medycznej i...kolejnych uczniów.

Na stronie Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 i. Stanisława Konarskiego pojawiło się skromne upamiętnienie:

"Szczególnie zasłużeni dla Liceum Pedagogicznego nauczyciele to:

Dr Antoni Artymiak - pierwszy dyrektor Liceum Pedagogicznego. Zamiłowany historyk. Napisał wiele prac z przeszłości Jędrzejowa. W czasie okupacji wykładowca tajnego Uniwersytetu Zachodniego w Kielcach w latach 1943 -1945. To dzięki jego staraniom po wojnie powstało Liceum Pedagogiczne. Doskonale rozumiał potrzeby odradzającego się szkolnictwa w Polsce i bardzo dużo wkładał wysiłku w jego organizację. Zmarł w Kielcach.

Julia Szartowska - nauczycielka języka polskiego w Gimnazjum, a potem w Liceum Pedagogicznym. Swą wielka wiedzę, umiłowanie literatury i patriotyzm potrafiła zaszczepić swym wychowankom. W czasie okupacji była organizatorką tajnego nauczania w Jędrzejowie na poziomie gimnazjum, za co została zesłana do Ravensbruck. Zmarła w Otwocku, gdzie ostatnio pracowała.

Stanisław Polak - absolwent Seminarium Nauczycielskiego w Jędrzejowie. Dyrektor Gimnazjum przed wojną. W czasie wojny był aresztowany i przebywał w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Po powrocie był nauczycielem w Liceum Pedagogicznym aż do śmierci w 1964 roku.

Dr Ludwik Żuk - nauczyciel języka niemieckiego, śpiewu i muzyki jeszcze w Seminarium Nauczycielskim, świetny organizator miejskich imprez dla społeczeństwa. W czasie okupacji więzień obozu w Oświęcimiu. Po wojnie pierwszy dyrektor samodzielnego już Liceum Pedagogicznego."

Kochana Pani Profesor, Pani Julio Szartowska, dziękuję za Pani bezgraniczne oddanie sprawie kształcenia młodzieży, za poświęcenie życia tej sprawie.
Nasz skromny udział w upamiętnieniu Pani to odszukanie zdjęć i opis, gdzie Pani jest wśród uczniów i kolegów.
andreovia.pl/galeria/picture.php?/932/ta...-edukacja_szksrednie

O nauce w Ravensbruck wspomina współwięźniarka a jednocześnie przyjaciółka Ireny, Felicja Panak w pracy " Irena Pawlewska-Szydłowska 1892-1982".
Pisze, że w obozie " Irena sprowadziła Julię Szartowską, polonistkę ongiś z Krzemieńca, a tuż przed wojną z Jędrzejowa, która swe pogadanki o literaturze ilustrowała utworami, których znała bardzo dużo."

Postać polonistki Julii Szartowskiej pięknie charakteryzują współwięźniarki, wspominające życie intelektualne wśród Polek w Ravensbruck. Mowa o książce Urszuli Wińskiej ,,Zwyciężyły wartości", z której dowiaduję się m.in. że Julia Szartowska została osadzona w obozie w kwietniu 1942 r. jako... numer 10158. Określana mianem wytrawnej nauczycielki, która ,,odtwarzała wiernie treść utworów polskiej klasyki, szczególnie z okresu romantyzmu ", ,,wygłaszała piękne i głęboko przemyślane prelekcje o Mickiewiczu i Słowackim" ( mowa o życiu kulturalnym na bloku 15, podczas pracy w piwnicy, na stosie ziemniaków czy kapusty...były też wykłady innych prelegentek dotyczące m.in.arcydzieł literatury francuskiej).

Julia Szartowska uczyła w znamienitym towarzystwie Karoliny Lanckorońskiej i innych intelektualistek ( blok 17 ).

Jesteś niezawodna, Renato. Celowo teraz przywołałam postać pani profesor, którą nasi rodzice czy wujkowie widywali w Jędrzejowie , a na pożegnaniu dyrektora Artymiaka w 1949 r. zdjęcie i ją uchwyciło.
Potem przyszło leczenie skutków obozu niemieckiego w szpitalu i sanatorium Otwocku.

Przewinęło mi się nieoczekiwanie jej nazwisko przy okazji lektury "Wiernej służby" i wspomnień Barbary St.Kossuthówny . Otóż organizacja szpitala polowego "na Leśniczówce" w Kielcach tuż po wkroczeniu strzelców przez trzy dzielne "ligawki" była dziełem Kossutówny, Zofii Ronówny i Julii Szartowskiej właśnie!

W Ravensbruck należała do elity intelektualnej, budząc powszechny szacunek współwięźniarek.

Słyszałam o życiu obozowym od byłych więźniarek, uczennic.
Aby jednak znaleźć relację samej pani Julii Szartowskiej o organizacji i zasięgu nauczania , jeszcze w czasach socjalistycznych trafiłam książkę o niskim nakładzie wydaną przez IW Nasza Księgarnia w 1960 r. pt.Szkoła w konspiracji: wspomnienia uczestników tajnego nauczania.
Wybrali i oprac. Michał Kozakiewicz i Stanisław Brzozowski.
Pani Szartowska podała w niej interesujące dane odnośnie np. liczby uczennic oraz realizowanego programu szkoły podstawowej i gimnazjum.

Zauważ Krajanko, że nauczyciele wywiezieni do obozów za tajne nauczanie...za murami kontynuowali je nadal...

Tak Renato, to prawda. Procentowało wychowanie patriotyczne i świadomość celów wroga ( czyli: wykorzystać darmową pracę niewolniczą, zdeprawować , poniżyć słabszych i wreszcie ich "wyeliminować"). Polki jednak rozszyfrowały ten makabryczny, iście szatański system, doprowadzający do "zmuzułmanienia" i śmierci.
Słabe lub prymitywne osoby poddawały się.
Zauważyłam też, że towarzyszki czy współpracowniczki z czasów I wojny , w oparciu o zdobyte doświadczenie, umiały i podczas II wojny zorganizować się i sprawnie funkcjonować razem. Udowodniły mimochodem, że należą do prawdziwej, a nie malowanej elity społecznej.
( W regulaminie obozowym znajdował się przepis zabraniający pomocy w pracy koleżance.)

Pani Tekla dawna peowiaczka ratowała głównie ciało współwięźniarek ( choć jak najbardziej i ducha też! ).
Pani Julia, pracująca w Kielcach w roku 1914 dla polskiego wojska, po 20-tu latach wolnej Polski, podjęła się nauczania w obozie.
Skutecznie przymnażała ufności, że świat można uczynić piękniejszym od rzeczywistości wewnątrz i wokół obozowych baraków.