Zdzisław Kajderowicz  „Ryszard”

Urodził się 1 lutego 1918 roku w Charsznicy koło Miechowa. Naukę rozpoczął od uczęszczania do szkoły elementarnej w Kielcach, a od roku 1926 w Jędrzejowie. Po ukończeniu 4 klas w Szkole Powszechnej nr. 1 w Jędrzejowie, został przyjęty do Gimnazjum Powiatowego w Jędrzejowie, gdzie pomyślnie zdał maturę w 1938 roku. Podjął następnie decyzję o kontynuowaniu nauki w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. Wybuch wojny zastał go podczas spędzania wakacji w Jędrzejowie.

Od pierwszych dni wojny aktywnie włączył się w działalność konspiracyjną, wspólnie z siostrą Danutą Kajderowicz-Jarosińską oraz matką Filomeną Kajderowicz. Na początku 1940 roku wstąpił w szeregi Związku Walki Zbrojnej, przekształconej następnie na Armię Krajową, przybierając pseudonim „Ryszard”. W 1941 roku ukończył Szkołę Podchorążych AK otrzymując stopień plutonowego-podchorążego.

Od chwili wstąpienia w szeregi państwa podziemnego, brał udział w akcjach dywersyjnych i bojowych przeciwko okupantowi hitlerowskiemu t.j. odbieranie zrzutów broni dostarczanej przez samoloty alianckie, malowanie haseł oraz godła Polski Walczącej na terenie miasta, dywersja wymierzona w administrację niemiecką w Jędrzejowie i okolicznych gminach. Aktywnie uczestniczył również w działalności skrzynki kontaktowej prowadzonej przez jego siostrę Danutę Kajderowicz-Jarosińską.

Wśród społeczności Jędrzejowa zasłynął udziałem w śmiałej akcji zamachu na niemieckiego oprawcę Helmuta Kappa, w dniu 31 maja 1943r.

Plan sytuacyjny zamachu na Helmuta Kappa przeprowadzonego przez żołnierzy AK w dniu 31 maja 1943r.	Tablica u zbiegu ulic Kwarty i 11 Listopada, upamiętniająca zamach na Helmuta Kappa

W Dzień Zielonych Świątek 13 czerwca 1943 roku, podczas jednej z wyznaczonych akcji grupa żołnierzy AK, w której uczestniczył „Ryszard”, natknęła się na przejeździe na oddział niemieckiej policji (Schutzpolizei - Schupo), na przejeździe kolejowym koło Miąsowej. W trakcie strzelaniny, która się wywiązała zginęli: Zdzisław Kajderowicz oraz jego przyjaciel Zdzisław Ginter. Pochowani zostali we wspólnym grobie na cmentarzu parafialnym Św. Trójcy.

Nad stawami Konieczyńskiego - z prawej Zdzisław Kajderowicz, w środku Tadeusz Chmielarz	Nagrobek Zdzisława Kajderowicza i Zdzisława Gintera

Zdzisław Kajderowicz został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Walecznych, przyznanym w dniu 30 grudnia 1949 roku przez Ministra Obrony Narodowej w Londynie oraz Krzyżem Armii Krajowej, również przyznanym w Ministra Obrony Narodowej w Londynie w dniu 9 stycznia 1973 roku.

Michał Grzywacz